Świadczenie wspierające – kompleksowy przewodnik 2025

W 2024 roku weszły w życie przepisy wprowadzające świadczenie wspierające – nowy rodzaj pomocy finansowej dla osób z niepełnosprawnościami. Rok 2025 to kontynuacja wdrażania tego systemu i dalsze otwieranie dostępu do świadczenia dla kolejnych grup. W praktyce oznacza to, że wiele osób wciąż poznaje zasady przyznawania świadczenia, analizuje własną sytuację lub dopiero planuje rozpoczęcie procedury.

Dlatego przygotowałam kompleksowy przewodnik, który odpowiada na najczęściej zadawane pytania, wyjaśnia zasady i rozwiewa popularne nieporozumienia.

 

Czym jest świadczenie wspierające?

Świadczenie wspierające to nowa forma wsparcia finansowego dla osoby z niepełnosprawnością. W przeciwieństwie do dotychczasowych rozwiązań, takich jak świadczenie pielęgnacyjne (przyznawane opiekunowi), świadczenie wspierające kierowane jest bezpośrednio do osoby wymagającej wsparcia w codziennym funkcjonowaniu.

Jest to element szerszej zmiany w podejściu do polityki społecznej – akcentuje autonomię osoby z niepełnosprawnością, jej prawo do samodzielności i decydowania o własnym życiu.

Świadczenie ma charakter dochodowy – ma umożliwić osobie korzystanie z pomocy, jakiej rzeczywiście potrzebuje, bez konieczności rezygnowania z pracy czy innych aktywności.

 

Kto może otrzymać świadczenie wspierające?

Podstawowym warunkiem uzyskania świadczenia jest posiadanie orzeczenia o poziomie potrzeby wsparcia. Tego typu orzeczenia wydawane są przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności.

O świadczenie mogą ubiegać się osoby, które:

• ukończyły 18. rok życia,
• mają orzeczenie o niepełnosprawności (znacznym lub umiarkowanym stopniu),
• uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia (od poziomu 1 do poziomu 4). 

Warto zaznaczyć, że samo orzeczenie o niepełnosprawności – nawet w stopniu znacznym – nie jest wystarczające. Konieczne jest uzyskanie nowego orzeczenia o poziomie potrzeby wsparcia w specjalnej procedurze.

 

Co to jest poziom potrzeby wsparcia i jak go uzyskać?

Poziom potrzeby wsparcia to nowa kategoria prawna, której celem jest realna ocena, w jakim zakresie dana osoba potrzebuje pomocy w codziennym życiu. Poziomy są cztery – od poziomu 1 (najwyższa potrzeba wsparcia) do poziomu 4 (najniższa, ale nadal istotna).

W celu uzyskania decyzji należy złożyć wniosek do właściwego wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Do wniosku należy dołączyć:

• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia (na specjalnym formularzu),
• dokumentację medyczną i/lub psychologiczną,
• inne dokumenty potwierdzające zakres niesamodzielności (np. opinie opiekunów, placówek dziennego pobytu, nauczycieli). 

Po analizie dokumentów (i ewentualnym wezwaniu na komisję) zespół wydaje decyzję o poziomie potrzeby wsparcia. Od decyzji przysługuje odwołanie w terminie 14 dni.

 

Ile wynosi świadczenie wspierające w 2025 roku?

Wysokość świadczenia zależy od poziomu potrzeby wsparcia i jest powiązana z aktualną wysokością renty socjalnej. Na 2025 rok renta socjalna wynosi 1785,49 zł brutto.

W zależności od przyznanego poziomu, świadczenie wspierające wynosi od 40% do 220% tej kwoty:

• dla poziomu 1 – 220% renty socjalnej,
• dla poziomu 2 – 180%,
• dla poziomu 3 – 120%,
• dla poziomu 4 – 40%. 

Przyznanie wyższego poziomu oznacza wyższe wsparcie finansowe. W praktyce przekłada się to na kwoty od około 700 zł do ponad 3900 zł miesięcznie.

Świadczenie wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i nie jest uzależnione od dochodu ani od sytuacji zawodowej osoby zainteresowanej.

 

Jak złożyć wniosek o świadczenie wspierające?

Wniosek o przyznanie świadczenia składa się dopiero po uzyskaniu decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Jakie są wymagane kroki?

1. Należy złożyć wniosek do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o poziomie potrzeby wsparcia i poczekać na decyzję. 
2. Gdy decyzja zostanie wydana, złożyć wniosek do ZUS (formularz ESWN). 
3. Dołączyć kopię decyzji o poziomie potrzeby wsparcia oraz inne wymagane dokumenty (np. orzeczenie o niepełnosprawności, zaświadczenia medyczne, pełnomocnictwo, jeśli wniosek składa osoba trzecia). 
4. Wniosek można złożyć osobiście w placówce ZUS, pocztą lub elektronicznie przez PUE ZUS. 

W przypadku wątpliwości co do poprawności formularza lub dokumentów, warto skorzystać z pomocy prawnika, doradcy społecznego lub pełnomocnika.

 

Z jakimi świadczeniami można łączyć świadczenie wspierające?

Świadczenie wspierające można łączyć z wieloma innymi świadczeniami, ale nie ze wszystkimi. Możliwe jest łączenie m.in. z:

• rentą socjalną,
• zasiłkiem pielęgnacyjnym,
• emeryturą (w niektórych przypadkach, jeśli nie ma wykluczeń prawnych). 

Nie można natomiast łączyć świadczenia wspierającego z:

• dodatkiem pielęgnacyjnym (przysługuje tylko jedno z tych świadczeń),
  świadczeniem pielęgnacyjnym w rodzinie – co do zasady, rodzina musi wybrać jedno z dostępnych rozwiązań,
• specjalnym zasiłkiem opiekuńczym lub inną formą opieki finansowanej ze środków publicznych, jeśli przepisy wykluczają ich łączenie. 

Każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy. Warto skonsultować się przed złożeniem wniosku, zwłaszcza jeśli już pobiera się inne świadczenia z MOPS, ZUS lub KRUS.

 

Czy można pracować i otrzymywać świadczenie wspierające?

Tak. To jedna z ważniejszych różnic między świadczeniem wspierającym a dotychczasowymi rozwiązaniami.

Osoba pobierająca świadczenie wspierające może:

• pracować zawodowo,
• prowadzić działalność gospodarczą,
• uczyć się,
• otrzymywać inne dochody (z wyjątkami wskazanymi wyżej). 

Praca zawodowa nie wpływa na prawo do świadczenia, o ile spełnione są wszystkie inne warunki formalne, w szczególności – posiadanie orzeczenia o potrzebie wsparcia.

 

Co zrobić, gdy poziom wsparcia został zaniżony?

Zdarza się, że orzeczony poziom potrzeby wsparcia nie odpowiada rzeczywistej sytuacji osoby wnioskującej. W takiej sytuacji warto:

• dokładnie przeanalizować uzasadnienie decyzji,
• przygotować odwołanie w terminie 14 dni od doręczenia decyzji,
• dołączyć dodatkową dokumentację medyczną lub społeczną,
• podkreślić, jakie obszary życia wymagają rzeczywistego wsparcia i w jakim zakresie. 

Jeśli zespół ds. orzekania podtrzyma swoją decyzję, istnieje możliwość skierowania sprawy do sądu.

W tego rodzaju postępowaniach warto rozważyć pomoc prawną – dobrze sformułowane odwołanie znacząco zwiększa szanse na zmianę decyzji.

 

Podsumujmy!

Świadczenie wspierające to krok w stronę większej niezależności i sprawczości osób z niepełnosprawnościami. Jest realnym wsparciem finansowym, które umożliwia pokrycie kosztów opieki, terapii, wsparcia asystenckiego czy zwyczajnego życia na własnych zasadach.

Najważniejsze, by pamiętać o kilku kluczowych zasadach:

• wymagane jest nowe orzeczenie o poziomie potrzeby wsparcia,
• wysokość świadczenia zależy od przypisanego poziomu,
• wniosek składa się do ZUS po uzyskaniu decyzji,
• świadczenie można łączyć z niektórymi innymi formami pomocy, ale nie ze wszystkimi,
• w przypadku zaniżonej punktacji przysługuje odwołanie. 

Jeśli znajdujesz się w sytuacji, która wymaga wsparcia lub nie wiesz, od czego zacząć – warto zasięgnąć porady. Czasem niewielka korekta dokumentów lub jedno pismo może decydować o kilkumiesięcznych wypłatach i Twojej niezależności.

Jeśli potrzebujesz pomocy w przygotowaniu wniosku, odwołania lub interpretacji decyzji – jako prawniczka specjalizująca się w tej tematyce, pomogę Ci przejść przez cały proces.

Skontaktuj się ze mną, jeśli chcesz mieć pewność, że wykorzystujesz wszystkie dostępne możliwości.