Decyzja o przyznaniu świadczenia wspierającego bywa momentem nadziei dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Niestety, nie zawsze jest pozytywna – zdarza się, że WZON (Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności) przyznaje niższą liczbę punktów niż wynika to z rzeczywistych potrzeb lub całkowicie odmawia świadczenia. Taka sytuacja może być przykra i stresująca, zwłaszcza gdy codzienna opieka i rehabilitacja wymagają znacznych nakładów finansowych.
Na szczęście prawo przewiduje możliwość odwołania się od decyzji, a dobrze przygotowane odwołanie zwiększa szansę na przyznanie świadczenia w odpowiedniej wysokości. Poniżej znajdziesz praktyczny przewodnik, jak skutecznie bronić swoich praw.
Czym jest świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające to forma finansowego wsparcia przeznaczona dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami, które wymagają stałej pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu. Wysokość świadczenia zależy od liczby punktów przyznanych przez WZON – punkty odzwierciedlają stopień potrzeb wsparcia, takich jak pomoc w poruszaniu się, codziennych czynnościach higienicznych, przygotowywaniu posiłków czy samodzielnym prowadzeniu życia społecznego.
Odmowa świadczenia lub przyznanie go w niższej niż oczekiwana kwocie może znacząco wpłynąć na jakość życia osoby z niepełnosprawnością, dlatego warto wiedzieć, że odwołanie jest Twoim prawem.
Kiedy warto odwołać się od decyzji?
Odwołanie jest uzasadnione w sytuacjach, gdy:
- decyzja WZON jest niezgodna z aktualnym poziomem funkcjonowania,,
- przyznano zbyt niską liczbę punktów, nie odzwierciedlającą potrzeby wsparcia,
- organ nie uwzględnił wszystkich codziennych trudności osoby z niepełnosprawnością, takich jak konieczność całodobowej opieki, częste rehabilitacje, kosztowne leki czy dodatkowe wsparcie w życiu codziennym.
Ważne jest, aby pamiętać, że odwołanie nie jest „przeszkodą” ani karą wobec urzędu – to legalny sposób na zapewnienie sobie lub podopiecznemu należnego wsparcia.
Terminy i procedura odwoławcza
1. Odwołanie do WZON – ponowne rozpatrzenie sprawy
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do Wojewódzkiego Zespołu, który wydał decyzję. Wniosek powinien zawierać:
- dane osobowe wnioskodawcy i osoby z niepełnosprawnością,
- numer i datę decyzji, od której się odwołujesz,
- uzasadnienie odwołania i opis codziennych trudności,
- dodatkowe dokumenty, takie jak orzeczenia lekarskie, opinie specjalistów, dokumentacja rehabilitacyjna czy rachunki za leki i sprzęt rehabilitacyjny.
WZON ma obowiązek rozpatrzyć wniosek w terminie 3 miesięcy. Jeśli decyzja po ponownym rozpatrzeniu nadal jest niekorzystna, możesz przejść do kolejnego etapu.
2. Odwołanie do sądu pracy
Jeżeli ponowne rozpatrzenie sprawy przez WZON nie przyniosło oczekiwanego efektu, przysługuje odwołanie do wojewódzkiego sądu pracy. Odwołanie należy złożyć w terminie 30 dni od doręczenia decyzji WZON.
Sąd pracy sprawdza, czy decyzja WZON była zgodna z prawem i procedurami. Powołuje biegłych sądowych, którzy przyznają nową punktację.
Praktyczne wskazówki, jak zwiększyć skuteczność odwołania
- Dokładna analiza decyzji – sprawdź, na jakiej podstawie przyznano punkty i jakie przepisy organ zastosował.
- Kompletna dokumentacja medyczna – dołącz aktualne opinie lekarzy, informacje o rehabilitacji, zaświadczenia o konieczności opieki.
- Opis codziennych trudności – opisz realne ograniczenia w funkcjonowaniu osoby niepełnosprawnej. Konkretne przykłady są ważniejsze niż ogólne stwierdzenia.
- Wsparcie prawnika lub organizacji pozarządowej – konsultacja ze specjalistą w prawie osób z niepełnosprawnością zwiększa szanse na skuteczne odwołanie.
- Zachowanie terminów – spóźnione odwołanie może zostać odrzucone, nawet jeśli jest w pełni uzasadnione.
Najczęstsze błędy w odwołaniach
- brak podpisu lub danych wnioskodawcy,
- nieprecyzyjne wskazanie decyzji, od której się odwołujesz,
- brak dowodów potwierdzających potrzeby osoby z niepełnosprawnością,
- zbyt ogólne opisy trudności, bez konkretnych przykładów,
- spóźnienie z złożeniem odwołania.
Unikanie tych błędów zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie odwołania i uzyskanie świadczenia w pełnej wysokości.
Odwołanie od decyzji WZON w sprawie świadczenia wspierającego jest narzędziem, które pozwala dorosłym osobom z niepełnosprawnościami chronić swoje prawa i uzyskać należne wsparcie finansowe. Kluczem do skuteczności jest:
- terminowe złożenie odwołania,
- kompletna i aktualna dokumentacja medyczna,
- szczegółowy opis codziennych trudności w funkcjonowaniu,
- jasne i rzeczowe uzasadnienie odwołania.
Nie warto się zniechęcać po pierwszej odmowie – dobrze przygotowane odwołanie może całkowicie zmienić decyzję urzędu i zapewnić wsparcie, które naprawdę jest potrzebne do godnego życia i samodzielnego funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością.