Świadczenie pielęgnacyjne jest wsparciem finansowym dla osób, które rezygnują z pracy lub ograniczają swoje obowiązki zawodowe, aby sprawować opiekę nad osobą z niepełnosprawnością. Od 1 stycznia 2024 roku wprowadzono znaczące zmiany w przepisach, które pozwalają częściej łączyć opiekę z pracą zawodową. W związku z tym w praktyce wyróżnia się obecnie “stare” i “nowe” zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego. Warto wiedzieć, czym się różnią, kogo dotyczą i na co zwrócić uwagę.
Świadczenie na “starych” zasadach
“Stare” zasady obowiązywały do 31 grudnia 2023 r. główne cechy to:
- Całkowita rezygnacja z pracy – świadczenie przysługiwało tylko tym opiekunom, którzy zaprzestali aktywności zawodowej, aby sprawować opiekę.
- Brak możliwości łączenia pracy z opieką – każdy dochód z pracy powodował utratę prawa do świadczenia.
- Ograniczona elastyczność – opiekun nie mógł jednocześnie zarabiać i otrzymywać wsparcia, co często prowadziło do trudności finansowych w rodzinie.
Dotyczyło głównie rodziców lub osób zobowiązanych alimentacyjnie – osoby opiekujące się dzieckiem z orzeczoną niepełnosprawnością lub dorosłym podopiecznym w stopniu znacznym, które rezygnowały z pracy.
“Stare” zasady wciąż dotyczą części opiekunów, którzy otrzymywali świadczenie przed 1 stycznia 2024 r. i zdecydowali się je kontynuować bez przechodzenia na nowe przepisy. W praktyce oznacza to, że mogą zachować wcześniejsze warunki przyznania świadczenia, choć nadal wyłącza to możliwość podjęcia pracy zarobkowej.
Świadczenie na “nowych” zasadach
“Nowe” zasady weszły w życie od 1 stycznia 2024 r. i wprowadziły istotne ułatwienia:
- Możliwość pracy zawodowej lub prowadzenia działalności gospodarczej – opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne i jednocześnie pracować, bez ryzyka utraty prawa do wsparcia do osiągnięcia 18 roku życia dziecka.
- Większa elastyczność w zakresie opieki – opiekun może dostosowywać formę i czas pracy zawodowej do obowiązków opiekuńczych.
- Dotyczy nowych wniosków oraz opiekunów, którzy chcą przejść na nowe zasady – osoby, które rozpoczynają pobieranie świadczenia po 1 stycznia 2024 r., korzystają z nowych zasad automatycznie.
Dzięki tym zmianom świadczenie pielęgnacyjne staje się bardziej dostosowane do rzeczywistości współczesnych rodzin, które chcą łączyć obowiązki opiekuńcze z aktywnością zawodową i finansową niezależnością.
Najważniejsze różnice między “starymi” a “nowymi” zasadami
- Możliwość pracy:
- Stare zasady – brak możliwości pracy, podjęcie zatrudnienia skutkowało utratą świadczenia.
- Nowe zasady – praca i świadczenie mogą być łączone, bez ograniczenia kwotowego.
- Elastyczność finansowa:
- Stare zasady – całkowity brak dochodu z pracy, wsparcie ograniczone do świadczenia.
Nowe zasady – świadczenie + dodatkowy dochód z pracy lub działalności gospodarczej zwiększa stabilność finansową.
Stare zasady – jeden rodzic = świadczenie na jedno dziecko.
Nowe zasady – jeden rodzic = świadczenie na każde niepełnosprawne posiadające punkt 7 w orzeczeniu dziecko do 18 roku życia.
Kto może korzystać:
- Stare zasady – dotyczyły osób, które otrzymywały świadczenie przed zmianą przepisów i chciały je kontynuować w dotychczasowej formie.
- Nowe zasady – obejmują wszystkich nowych wnioskodawców i tych, którzy chcą zmienić tryb pobierania świadczenia na bardziej elastyczny i przejść na nowe zasady.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze zasad?
- Czy chcesz pracować? Jeśli tak, przejście na “nowe” zasady jest korzystne.
- Czy jesteś już beneficjentem świadczenia? Możesz pozostać przy “starych” zasadach lub zmienić tryb na “nowy”.
- Charakter obowiązków opiekuńczych – upewnij się, że możesz połączyć pracę z realnym sprawowaniem opieki.
- Dokumentacja – przygotuj orzeczenie o niepełnosprawności oraz informacje o rozpoczęciu pracy lub prowadzeniu działalności gospodarczej, jeśli przechodzisz na nowe zasady.
Kogo dotyczą zmiany?
Zmiany dotyczą głównie:
- nowych wnioskodawców, którzy chcą pobierać świadczenie pielęgnacyjne po 1 stycznia 2024 r.,
- opiekunów, którzy pobierali świadczenie przed 2024 r., ale chcą przejść na elastyczne, “nowe” zasady i połączyć świadczenie z pracą,
- rodzin, które chcą zwiększyć stabilność finansową, łącząc świadczenie z zarobkami lub działalnością gospodarczą.
“Stare” i “nowe” zasady świadczenia pielęgnacyjnego różnią się przede wszystkim możliwością łączenia pobierania świadczenia z pracą zawodową, elastycznością. Wybór odpowiedniego trybu zależy od Twojej sytuacji zawodowej i rodzinnej.
Dla wielu rodzin przejście na “nowe” zasady jest korzystne – pozwala łączyć obowiązki opiekuńcze z aktywnością zawodową i zapewnia większą stabilność finansową. Jednocześnie warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację, aby wybrać formę świadczenia najlepiej dopasowaną do potrzeb Twojej rodziny i podopiecznego.