Czy możliwa jest zmiana orzeczenia o niepełnosprawności bez poprawy stanu zdrowia?
W ostatnim czasie coraz więcej osób zgłasza się z pytaniem: „Dlaczego komisja obniżyła mój stopień niepełnosprawności, skoro mój stan zdrowia się nie poprawił?”. To pytanie nie tylko ma sens, ale dotyka istotnego problemu w systemie orzecznictwa.
Teoretycznie każde nowe orzeczenie powinno opierać się na aktualnym stanie zdrowia i funkcjonowania osoby niepełnosprawnej. Niestety w praktyce często zdarza się, że osoby z trwałymi schorzeniami otrzymują decyzje mniej korzystne niż wcześniej. Skutki takiej decyzji bywają poważne – od utraty świadczeń po pogorszenie sytuacji zawodowej i życiowej.
Orzeczenie o niepełnosprawności – co zawiera i czemu służy?
Orzeczenie o niepełnosprawności (dla osób powyżej 16. roku życia) ustala jeden z trzech stopni:
* lekki,
* umiarkowany,
* znaczny.
Dokument zawiera także wskazania dotyczące m.in. zatrudnienia, uczestnictwa w terapii zajęciowej, konieczności stałej lub długotrwałej opieki czy korzystania z systemu wsparcia. W przypadku dzieci do 16. roku życia orzeka się sam fakt niepełnosprawności.
Komisja ocenia nie tylko stan zdrowia, ale również wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie. Dlatego nawet osoba z poważną diagnozą może otrzymać niższy stopień, jeśli komisja uzna, że „radzi sobie samodzielnie” – co nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości.
Zmiana stopnia niepełnosprawności bez poprawy zdrowia – jak to możliwe?
Wiele osób doświadcza sytuacji, w której przy kolejnym orzeczeniu – mimo braku poprawy, a czasem wręcz pogorszenia stanu zdrowia – komisja obniża stopień niepełnosprawności. Przykłady z praktyki:
* osoba z umiarkowanym stopniem otrzymuje orzeczenie o lekkim stopniu mimo dalszego leczenia neurologicznego,
* pacjentka z nieuleczalną chorobą autoimmunologiczną zostaje uznana za zdolną do pracy bez dostosowanych warunków,
* rodzic dziecka z autyzmem traci wskazanie do nauczania specjalnego, mimo że objawy się nie zmieniły.
Taka decyzja może wynikać z:
* zmiany składu komisji i subiektywnej oceny lekarzy,
* niepełnej dokumentacji przedstawionej przez wnioskodawcę,
* powierzchownej analizy wpływu choroby na życie codzienne,
* braku odpowiedniego opisu funkcjonowania osoby badanej.
Dlaczego decyzja komisji może być krzywdząca?
Zmiana stopnia niepełnosprawności bez zmiany stanu zdrowia może prowadzić do:
* utraty świadczeń pieniężnych (np. zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek dla opiekuna),
* braku prawa do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej,
* utraty ulg (np. komunikacyjnych, podatkowych, w opłatach lokalnych),
* trudności w uzyskaniu zatrudnienia na stanowisku dostosowanym do stanu zdrowia,
* rezygnacji z pomocy asystenta osoby z niepełnosprawnością.
Taka decyzja nie tylko pogarsza sytuację materialną, ale też narusza prawo do równego traktowania, wsparcia i rehabilitacji społecznej.
Kiedy warto odwołać się od orzeczenia komisji ds. orzekania o niepełnosprawności?
Masz prawo odwołać się, gdy:
* uważasz, że komisja błędnie oceniła Twoje możliwości funkcjonowania,
* stan zdrowia nie uległ poprawie, a mimo to stopień został obniżony,
* nie uwzględniono istotnych dokumentów lub opinii lekarzy,
* uzasadnienie orzeczenia jest nieczytelne, lakoniczne lub niepełne.
Odwołanie możesz złożyć niezależnie od tego, czy Twoje poprzednie orzeczenie było stałe, czy okresowe.
Jak napisać odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności?
- Zgromadź dokumentację
W pierwszej kolejności warto przygotować pełną dokumentację medyczną – nie tylko aktualne zaświadczenia, ale także historię leczenia, wyniki badań, opinie specjalistów oraz dokumenty potwierdzające trudności w codziennym funkcjonowaniu (np. zaświadczenia psychologa, nauczycieli).
- Sporządź uzasadnienie
Odwołanie powinno zawierać:
* informację, że stan zdrowia nie uległ poprawie,
* opis ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu, które komisja pominęła,
* wskazanie, dlaczego aktualne orzeczenie jest niezgodne z rzeczywistością.
Warto opisać codzienne trudności – np. konieczność pomocy w czynnościach domowych, ograniczenia w poruszaniu się, zależność od innych osób, brak możliwości pracy bez dostosowań.
- Zachowaj termin
Na wniesienie odwołania masz 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia. Odwołanie składa się za pośrednictwem zespołu powiatowego do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania.
Co dalej, jeśli wojewódzki zespół utrzyma decyzję?
W takiej sytuacji możesz wnieść odwołanie do Rejonowego Sądu Pracy. Odwołanie musi być złożone w terminie 30 dni od doręczenia decyzji zespołu wojewódzkiego. Przy napisaniu odwołania zalecana jest pomoc prawnika – zarówno ze względu na sformalizowany tryb, jak i konieczność odpowiedniego przygotowania argumentacji i powołania orzecznictwa sądów w tym zakresie.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy prawnika?
Prawnik specjalizujący się w sprawach orzeczniczych:
* oceni, czy orzeczenie zawiera błędy formalne lub merytoryczne,
* pomoże przygotować kompleksowe odwołanie,
* zwiększy Twoje szanse na pozytywne rozstrzygnięcie.
W wielu przypadkach osoby, które wcześniej samodzielnie nie uzyskały korzystnego orzeczenia, dzięki wsparciu prawnika uzyskują stopień odpowiadający rzeczywistemu stanowi zdrowia.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy komisja może obniżyć stopień niepełnosprawności, jeśli choroba się nie cofnęła?
Tak, ale tylko jeśli uzna, że poprawiło się Twoje funkcjonowanie. Jeśli to nieprawda – masz prawo się odwołać.
Ile mam czasu na odwołanie?
Masz 14 dni od daty doręczenia orzeczenia.
Czy mogę samodzielnie napisać odwołanie?
Tak, ale odwołanie przygotowane przez prawnika jest zwykle lepiej uargumentowane i zwiększa szanse powodzenia.
Co, jeśli wojewódzki zespół nie uwzględni odwołania?
Wówczas możesz złożyć skargę do Rejonowego Sądu Pracy – w terminie 30 dni.
Walcz o sprawiedliwe orzeczenie!
Zmiana orzeczenia bez poprawy stanu zdrowia to częsty problem, który może prowadzić do pogorszenia sytuacji życiowej, zawodowej i materialnej. Taka decyzja może być krzywdząca.
Masz prawo do:
* rzetelnego rozpatrzenia Twojej sytuacji zdrowotnej,
* odwołania się od każdej decyzji komisji,
* korzystania z pomocy prawnej w postępowaniu odwoławczym i sądowym.
Jeśli masz wątpliwości co do orzeczenia – nie zwlekaj z działaniem.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się ze mną!
Specjalizuję się w sprawach dotyczących orzeczeń o niepełnosprawności, świadczeń i odwołań.