Lista uprawnionych, warunki oraz procedura zgłoszenia
Choć abonament radiowo-telewizyjny budzi wśród obywateli wiele kontrowersji, obowiązek jego uiszczania nadal wynika z przepisów prawa – konkretnie z ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych. Co istotne, istnieje katalog osób, które są ustawowo zwolnione z tego obowiązku.
W teorii procedura jest prosta. W praktyce jednak – niedoinformowanie, nieefektywność instytucji oraz błędne działania prowadzą często do nieporozumień, a nawet do sytuacji, w których osoby uprawnione do zwolnienia otrzymują wezwania do zapłaty z odsetkami.
W tym artykule wyjaśniam:
- kto może być zwolniony z obowiązku opłacania abonamentu RTV,
- jakie dokumenty należy złożyć,
- dlaczego mimo spełnienia przesłanek możesz otrzymać wezwanie do zapłaty,
- co zrobić, gdy dojdzie do takiej sytuacji.
Kogo dotyczą zwolnienia z abonamentu RTV?
Zwolnienia mają charakter ustawowy – oznacza to, że wynikają bezpośrednio z przepisów i nie wymagają indywidualnych decyzji administracyjnych. Jednak, aby z nich skutecznie skorzystać, należy poinformować Pocztę Polską, która pełni funkcję operatora pobierającego opłaty abonamentowe.
Poniżej przedstawiam katalog najważniejszych grup uprawnionych:
- Osoby, które ukończyły 75. rok życia
Seniorzy powyżej 75 lat są bezwarunkowo zwolnieni z opłat abonamentowych. Zwolnienie następuje z mocy prawa, ale mimo to konieczne jest jego zgłoszenie wraz z odpowiednim dokumentem potwierdzającym wiek (np. dowód osobisty).
- Osoby zaliczone do tzw. I grupy inwalidzkiej
Osoby posiadające orzeczenie o niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub inne orzeczenie potwierdzające I grupę inwalidzką również są ustawowo zwolnione z opłat. Dotyczy to zarówno rencistów, jak i inwalidów wojennych lub cywilnych.
- Weterani – inwalidzi wojenni i wojskowi
Osobom, które są weteranami i jednocześnie inwalidami wojennymi bądź wojskowymi (np. z powodu odniesionych ran, chorób nabytych podczas służby), przysługuje zwolnienie z abonamentu. Konieczne jest jednak przedstawienie dokumentu potwierdzającego ten status – najczęściej legitymacji weterana-inwalidy.
- Emeryci powyżej 60. roku życia o niskich dochodach
Jeśli jesteś emerytem, masz ukończone 60 lat i Twoje świadczenie nie przekracza 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS, możesz również ubiegać się o zwolnienie.
Warto jednak pamiętać, że próg ten zmienia się co roku.
Uwaga: To jedno z najczęściej pomijanych kryteriów – wiele emerytów o niskich dochodach nie wie, że przysługuje im prawo do zwolnienia, lub nie wie, że musi je zgłosić.
Jak uzyskać zwolnienie z abonamentu RTV?
Aby skorzystać z przysługującego zwolnienia, należy spełnić dwa warunki:
- Złożyć stosowne oświadczenie
Oświadczenie należy złożyć na formularzu udostępnianym przez Pocztę Polską (można go pobrać ze strony internetowej lub uzyskać w placówce). W dokumencie należy zadeklarować, że spełnia się przesłanki do zwolnienia.
- Dołączyć wymagane dokumenty
Do oświadczenia należy dołączyć kserokopie dokumentów potwierdzających uprawnienia, tj.:
- dowód osobisty (wiek),
- orzeczenie o inwalidztwie,
- legitymację emeryta/rencisty wraz z decyzją o przyznaniu świadczenia,
- legitymację weterana, itp.
- Przekazać dokumenty do Poczty Polskiej
Dokumenty należy złożyć osobiście w placówce Poczty Polskiej lub przesłać na adres wskazany na stronie internetowej operatora.
Od kiedy działa zwolnienie?
Zwolnienie przysługuje od miesiąca następującego po złożeniu wniosku. To oznacza, że nie ma możliwości ubiegania się o zwolnienie „wstecz” – ważne jest, by nie zwlekać z formalnościami.
“A co, jeśli nic nie zgłaszam – ale wiem, że jestem zwolniony?”
I tu niestety pojawia się poważny problem praktyczny.
Zgodnie z ustawą, to Poczta Polska jest odpowiedzialna za rejestrację odbiorników i pobieranie abonamentu, ale także za weryfikowanie zwolnień. W praktyce jednak nie weryfikuje ona aktywnie danych z ZUS-u czy orzecznictwa. Oznacza to, że jeśli samodzielnie nie złożysz dokumentów, system nadal będzie Cię traktował jako zobowiązanego do płacenia – nawet jeśli spełniasz przesłanki do zwolnienia.
Skutki braku zgłoszenia:
- Otrzymasz upomnienia lub wezwania do zapłaty zaległości,
- Mogą zostać doliczone odsetki,
- W skrajnych przypadkach może dojść do egzekucji administracyjnej.
Otrzymałeś wezwanie mimo uprawnień? Co robić?
Jeśli otrzymałeś upomnienie mimo że jesteś osobą uprawnioną do zwolnienia, najważniejsze to nie ignorować korespondencji. Zamiast tego:
1. Złóż zaległe zgłoszenie wraz z dokumentami,
2. Dołącz wyjaśnienie sytuacji,
3. Jeśli to konieczne – wystąp z wnioskiem o umorzenie zaległości,
4. W razie braku reakcji – skorzystaj z pomocy prawnej lub napisz odwołanie do KRRiT.
Podsumujmy!
W świetle przepisów prawa wiele osób w Polsce nie ma obowiązku płacenia abonamentu RTV. Niestety, brak informacji i nieskuteczna praktyka egzekucyjna powodują, że ludzie często:
- płacą mimo braku obowiązku,
- lub przeciwnie – przestają płacić i trafiają na listę dłużników, bo nie dokonali zgłoszenia.
Pamiętaj: zwolnienie z abonamentu RTV Ci się należy, ale musisz je formalnie zgłosić. W przeciwnym razie system – automatyczny i bezrefleksyjny – potraktuje Cię jak każdego innego płatnika.