Temat abonamentu radiowo-telewizyjnego od lat budzi kontrowersje, szczególnie w kontekście jego egzekwowania. Wielu obywateli, często nieświadomie, trafia na listy dłużników Poczty Polskiej, a w konsekwencji doświadcza dotkliwych skutków postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez urząd skarbowy.
Jako prawniczka specjalizująca się w tej tematyce, wyjaśniam poniżej, na czym dokładnie polega procedura egzekucji należności z tytułu abonamentu RTV, kto ją prowadzi i co może zrobić osoba, wobec której wszczęto postępowanie.
Abonament RTV – opłata publicznoprawna o charakterze podatkowym
Choć abonament RTV potocznie nie jest traktowany jak podatek, to z prawnego punktu widzenia ma charakter daniny publicznej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest on pobierany na rzecz mediów publicznych, a egzekucja niezapłaconych należności odbywa się na podstawie Ordynacji podatkowej.
W praktyce oznacza to, że:
- obowiązuje pięcioletni okres przedawnienia (zgodnie z art. 70 §1 Ordynacji podatkowej),
- organem egzekucyjnym w sprawach zaległości z tytułu abonamentu RTV jest urząd skarbowy,
- wszelkie działania windykacyjne odbywają się w trybie administracyjnym, nie cywilnym.
Jak wygląda postępowanie egzekucyjne?
Jeśli Poczta Polska S.A. – jako wierzyciel – uzna, że dana osoba posiada zaległości w opłatach abonamentowych, kieruje do niej upomnienie. Jeśli to nie skutkuje zapłatą, może wystawić tytuł wykonawczy i przekazać sprawę do egzekucji administracyjnej prowadzonej przez urząd skarbowy.
W ramach takiego postępowania mogą zostać zastosowane następujące środki:
- zajęcie rachunku bankowego,
- zajęcie wynagrodzenia za pracę lub świadczenia emerytalnego,
- potrącenie z nadpłaty podatku dochodowego (np. przy zwrocie z PIT),
- blokada innych należności przysługujących zobowiązanemu.
Zajęcie może nastąpić bez wcześniejszego orzeczenia sądu – na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez Pocztę Polską jako wierzyciela publicznoprawnego.
Kiedy egzekucja jest bezpodstawna?
Niestety, Poczta Polska niejednokrotnie podejmuje działania wobec osób, które nie są formalnie abonentami, np. dlatego że:
- nigdy nie zarejestrowały odbiornika RTV,
- zapłaciły abonament jednorazowo w imieniu innej osoby (co zostało błędnie uznane za rozpoczęcie abonamentu),
- wyrejestrowały odbiornik, ale dane nie zostały zaktualizowane w systemie,
- przysługuje im ustawowe zwolnienie z opłat.
W takich sytuacjach postępowanie egzekucyjne może być bezprawne, a zajęcie środków – nienależne. Zgodnie z prawem, osoba poszkodowana ma prawo złożyć skargę lub wniosek o zwrot bezprawnie ściągniętych pieniędzy. Składa się je do Poczty Polskiej S.A. – jako wierzyciela, nie do urzędu skarbowego, który jedynie realizuje egzekucję na jej zlecenie.
Odsetki i koszty dodatkowe
Jeśli należności abonamentowe są spłacane z opóźnieniem, naliczane są odsetki podatkowe za zwłokę, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Wysokość tych odsetek jest ustalana przez Ministerstwo Finansów i aktualizowana na podstawie stopy referencyjnej NBP.
Dodatkowo, w przypadku wysłania upomnienia przed wszczęciem egzekucji, doliczane są koszty upomnienia, zgodnie z:
Rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie wysokości kosztów upomnienia doręczanego zobowiązanemu przed wszczęciem egzekucji administracyjnej.
Aktualnie koszt upomnienia to 11,60 zł, ale może ulegać zmianie – dlatego warto sprawdzać aktualne stawki.
Jak się bronić?
W sytuacji, gdy otrzymasz zawiadomienie o zajęciu rachunku lub wynagrodzenia, a jesteś przekonana/przekonany, że nie jesteś zobowiązanym do płacenia abonamentu RTV, podejmij działania w następującej kolejności:
- Ustal podstawę wpisania Cię do rejestru abonentów – czy dokonałaś rejestracji, czy też Poczta opiera się np. na jednej wpłacie z przeszłości.
- Złóż wyjaśnienia do Poczty Polskiej S.A. – jako wierzyciela. Przedstaw fakty, załącz dowody, wskaż ewentualne podstawy zwolnienia.
- Jeśli doszło już do zajęcia środków – złóż wniosek o zwrot nienależnie pobranych pieniędzy do Poczty Polskiej.
- W przypadku bezczynności lub odmowy – możesz wystąpić na drogę sądową lub administracyjną, domagając się uchylenia tytułu wykonawczego lub odszkodowania.
Podsumujmy!
Egzekucja zaległości z tytułu abonamentu RTV prowadzona jest przez urząd skarbowy, który działa jako organ egzekucyjny w rozumieniu Ordynacji podatkowej. Nie oznacza to jednak, że działania te zawsze są zgodne z prawem. Rejestry abonentów Poczty Polskiej zawierają liczne błędy, a obywatele często są zaskakiwani zajęciem konta bankowego lub wynagrodzenia – mimo że nie byli formalnie zobowiązani do płacenia.
Dlatego kluczowe znaczenie ma szybkie reagowanie – zarówno na etapie wezwania do zapłaty, jak i już po wszczęciu egzekucji. Prawidłowo sporządzone pismo może zapobiec dalszym działaniom, a w przypadku egzekucji – otworzyć drogę do odzyskania środków.
Jeśli znalazłaś/eś się w podobnej sytuacji, pomagam w:
- przygotowaniu pism do Poczty Polskiej i urzędów skarbowych,
- wnioskach o zwrot nienależnych świadczeń,
- reprezentowaniu w postępowaniach administracyjnych i przed sądami.
Skontaktuj się, by omówić swoją sprawę.